Het demissionair kabinet wil komend academisch jaar de instroom van studenten geneeskunde met 66 plaatsen verlagen. De medische faculteiten hebben echter besloten deze verlaging niet door te voeren en aankomend academisch jaar de huidige instroom van studenten te handhaven. De umc’s zullen eerst een onderzoek van het Capaciteitsorgaan afwachten, dat komend voorjaar wordt gepresenteerd. Decaan Jan Smit: “Dat onderzoek zal aantonen of er daadwerkelijk een overschot aan basisartsen bestaat en welke beweegredenen jonge artsen hebben om vooralsnog niet te kiezen voor een vervolgopleiding. Wij vinden het logisch om eerst alle feiten op een rij te hebben, alvorens minder artsen op te leiden.”

Er is nu al een groot tekort aan huisartsen en andere extramurale artsen zoals artsen gespecialiseerd in jeugd, ouderen en verstandelijk beperkingen. De NFU riep daarom de ministeries van OCW en VWS dit jaar al op om het aantal opleidingsplaatsen voor basisartsen juist te verhogen. Het dreigende tekort aan artsen werd benadrukt door minister Helder in een kamerbrief van maart 2023, waarin een nog groter tekort aan extramuraal werkzame artsen en ook van artsen in de 2e lijn wordt voorspelt. De NFU betreurt daarom de aangekondigde reductie van het aantal opleidingsplaatsen geneeskunde.

Van juli tot en met november jl. heeft overleg plaatsgevonden tussen de NFU en de betrokken ministeries over de voorgenomen reductie. We zijn telkens het overleg in gegaan met de verwachting dat we tot een (gezamenlijk) resultaat zouden komen. Er is echter geen enkel gehoor gevonden voor de argumenten van de NFU om de instroom niet te verlagen. Op 30 november bleek dat er uiteindelijk geen overeenstemming over uitstel van het besluit kon worden bereikt. Uitstel zou de gelegenheid bieden om de resultaten van het lopende onderzoek van het Capaciteitsorgaan naar het reservoir van basisartsen, te betrekken bij de besluitvorming. De ministers wilden daar niet op wachten. Daarop hebben de umc’s besloten de numerus fixus nog niet aan te passen en eerst de onderzoeksresultaten af te wachten.

Tandheelkunde omhoog, geneeskunde omlaag

Minister Dijkgraaf heeft de Tweede Kamer laten weten dat hij de instroom van de studie tandheelkunde gaat verhogen. Om dit mogelijk te maken, gaat hij de studie tandheelkunde inkorten van 6 naar 5 jaar en het aantal opleidingsplekken voor de studie geneeskunde verlagen.

Arno Hoes, decaan van het UMC Utrecht, voorzitter van het landelijk decanenoverleg: “Uit arbeidsmarktgegevens, van onder andere het ministerie van VWS, blijkt dat er al op veel plekken te weinig artsen zijn en dat de tekorten alleen maar zullen oplopen. Wij hebben grote zorgen dat de voorgestelde route van het kabinet, de problematiek zal verergeren en de tekorten nog harder laat stijgen.”

Opleidingsreservoir

Volgens het Capaciteitsorgaan is er een ’reservoir van 7.500 basisartsen’ en dit ‘reservoir’ zou meer dan voldoende basisartsen moeten bevatten om de benodigde instroom in vervolgopleidingen te realiseren. Echter, het Capaciteitsorgaan geeft ook tegelijkertijd aan dat de schatting van de omvang van dit reservoir met grote onzekerheid omgeven is en dat aanvullend onderzoek nodig is. Dit onderzoek voert het Capaciteitsorgaan momenteel uit en de uitkomsten hiervan worden in Q1 van 2024 verwacht.

Twee grote discussiepunten zullen in dit onderzoek worden opgehelderd. (1) hoe groot is het opleidingsreservoir nou daadwerkelijk? en (2) wat zijn de belangrijkste beweegredenen voor jonge artsen om al dan niet voor een vervolgopleiding te kiezen? Beide punten zijn cruciaal voor de vraag hoeveel artsen moeten worden opgeleid.

Constructief in overleg

De 7 umc’s en 8 geneeskundeopleidingen wachten de resultaten van dit onderzoek af en handhaven voor het aanstaande academische jaar dezelfde instroom van studenten als het afgelopen jaar. Na publicatie van de resultaten van het onderzoek van het Capaciteitsorgaan gaat de NFU hierover graag constructief en inhoudelijk in gesprek met de ministeries van OCW en VWS en werkt graag samen met hen om het opleidingslandschap van de toekomst samen vorm te geven.