Regio Leiden: Preventie is als bosbouw; het kost tijd voor je effect ziet

“Als anesthesioloog was ik ‘de man van de minuut’, snelle actie, met snel resultaat, waar ik op de OK niet omheen kon”, zegt Fred Boer, tegenwoordig hoofd zorginnovatie en kwartiermaker van het LUMC. “In mijn huidige functie werk ik aan vraagstukken rond leefstijlgerichte aandoeningen, gezondheidsverschillen in stad en regio. Voorkomen is beter dan genezen, maar dat kost tijd. Ik vergelijk het met bosbouw waar ook de nodige tijd passeert voor je de vruchten kunt plukken van hetgeen je doet.”

De LUMC-regio biedt geen homogeen beeld. De Randstedelijke- en Haagse grote stadproblematiek met aanmerkelijke verschillen tussen wijken met diverse culturen gaat gelijk op met een grotendeels allochtone regio met een sterke sociale cohesie.

Aanpak gezondheidsverschillen

In Den Haag staat het zogenaamde population health management al een tijdje centraal. Samen met onder meer huisartsen bestudeert de LUMC-Campus Den Haag de transitie van gezondheid naar ziekte in een populatie en onderzoekt hoe de kans op ziekte verkleind kan worden. Daarbij worden interventies om de gezondheid van mensen te bevorderen ontwikkeld en getoetst. Zo wordt er in de Surinaams-Hindoestaanse gemeenschap gekeken hoe het vaker voorkomen van diabetes en overgewicht tegengegaan kan worden. Daarnaast draait het programma Gezond en Gelukkig Den Haag al een tijdje. Hier werkt de LUMC-Campus Den Haag samen met zorg- en welzijnspartners, kennisinstituten, verzekeraars en burgerinitiatieven aan het verkleinen van gezondheidsverschillen tussen inwoners van verschillende Haagse wijken.

Exploreren

In de regio Zuid-Holland-Noord, die onder meer de stad Leiden en de Bollenstreek omvat, werkt Boer nog aan de inventarisatie van risicogroepen en de mogelijke aanpak van gezondheidsverschillen. Diverse bestuurders, zorgaanbieders, ziekenhuizen, thuiszorg, GGD en de zorgverzekeraar hebben een platform ingericht van waaruit deze regio ontwikkeld wordt. Op initiatief van de zorgverzekeraar zijn in het kader van de juiste zorg op de juiste plek reeds een aantal projecten in de ouderenzorg van de grond gekomen. Het draait hierbij op optimale zorg voor ouderen van gezond ouder worden tot aan het allerlaatste stadium van hun leven.

Datagedreven

Afgelopen jaar zijn de nodige vorderingen gemaakt. “Het was goed alle partijen die al heel druk in de weer zijn met kennis en innovatie in de regio te leren kennen en overzicht te krijgen. Er zijn veel activiteiten, het besef dat er iets gedaan moet worden aan gezondheidsverschillen is er. Alleen de focus ontbreekt nog”, vertelt Boer. “Ik zie het als een van mijn taken te voorkomen dat er parallelle werelden ontstaan, lijntjes met elkaar te verbinden, ook tussen stad en regio, successen met elkaar te delen, van elkaar te leren.” Het gaat om het bepalen van de strategie; hoe komen we van A naar B. Dit punt ligt op de ‘regionale beleidstafel’. Daarnaast staan data centraal. Digitale samenwerking, de daarbij behorende infrastructuur en een dataplatform zijn noodzakelijke voorwaarden. Maar ook voorwaarden waar dus de nodige slagen gemaakt moeten worden. Boer: “Het LUMC zou hier een centrale rol kunnen vervullen. Door ervaring met meten en analyseren te delen en te helpen met de inrichting van het proces. De inbreng van academische kennis is hier van toegevoegde waarde.” Verder kunnen we vanuit het LUMC de regio helpen bij het implementeren van eHealth, want daar hebben we veel expertise bij een grote groep onderzoekers die zich richten op het verkrijgen van evidence voor eHealth. Het National eHealth Living Lab is daarvoor een platform waarin stevig wordt samengewerkt.

Sociaal domein

Boer ziet ook nog een belangrijke uitdaging en dat is aansluiting zoeken bij gemeenten, het sociale domein. “Neem bijvoorbeeld eenzaamheid onder ouderen. Zij raken uit zicht van ‘iedereen’ omdat ze niet meer meedoen aan de maatschappij. Dat heeft niet alleen effect op het welzijn, maar ook op de gezondheid van ouderen. Ze kunnen soms zichzelf verwaarlozen”, vertelt Boer. “Een manier om deze ouderen te identificeren is aansluiting zoeken bij het sociaal domein. Hier ligt nog een mooie taak voor mij als kwartiermaker.”

Op 16 november 2020 hebben we tijdens de online 'Werkconferentie Onderzoek & Innovatie met en voor de gezonde regio' in vogelvlucht laten zien wat de afgelopen periode in de regio’s is gebeurd én welke acties de komende periode gepland staan. De kwartiermakers uit elke regio en de regionale partners hebben toen hun aanpak en resultaten laten zien aan onder meer het ministerie van VWS.