Het Capaciteitsorgaan publiceerde samen met het NIVEL het rapport “wat beweegt de basisarts”. Hierin staat onderzoek beschreven naar het loopbaangedrag van basisartsen; dat zijn artsen die (nog) geen geneeskundige specialisatie hebben afgerond. Het rapport geeft o.a. meer inzicht in welke afwegingen zij maken en toont bijvoorbeeld aan dat een groot aandeel promovendus is. Het Capaciteitsorgaan komt pas eind 2025 met een raming voor de geneeskundeopleiding, op basis van vervolgonderzoek. Decaan Arno Hoes: “Dit rapport geeft aan dat 99% van alle basisartsen een plek in de gezondheidszorg heeft.”

Het rapport laat zien dat de periode als basisarts niet meer te typeren is als enkel wachttijd voor een opleidingsplek. Het is een periode die basisartsen nuttig besteden. Ze bereiden zich voor op een opleidingsplek, ontwikkelen zich als arts en/of wetenschapper, kiezen al ‘werkende weg’ voor een vakgebied of vinden uit wat voor soort loopbaan bij hen past en hoe zij arts of extra- of intramurale specialist willen zijn. Het rapport geeft aan dat 99% van de basisartsen binnen de gezondheidszorg werkt. De zorg heeft dus duidelijk behoefte aan deze artsen.

Nog geen duidelijkheid over benodigd aantal geneeskundestudenten

Dit onderzoek was geïnitieerd om te komen tot een beter inzicht om het aantal opleidingsplaatsen voor de instroom in de opleiding geneeskunde te kunnen bepalen. Op deze vraag geeft het rapport vooralsnog geen antwoord. Dit onderzoek geeft ook geen argumenten voor het verminderen van de instroom in de geneeskunde opleiding, waartoe het demissionair kabinet eind 2023 wel heeft besloten. Eind 2025 wordt na aanvullend onderzoek bekend wat het Capaciteitsorgaan op basis van de resultaten zal adviseren over het aantal benodigde opleidingsplaatsen voor geneeskunde.

Groot en groeiend tekort aan artsen

Vanwege de grote druk op de zorg die er nu al is en die de komende decennia alleen maar zal stijgen, benadrukt de NFU dat het essentieel is voldoende en goed opgeleide artsen en andere gezondheidsprofessionals klaar te stomen. Decaan UMC Utrecht en voorzitter van de NFU-bestuurscommissie Onderzoek & Onderwijs Arno Hoes: “De umc’s hebben grote zorgen over de grote tekorten aan artsen die nu al bestaan en vrezen het steeds grotere tekort aan artsen dat VWS aan ziet komen en waarover zij in 2023 de Tweede Kamer informeerden. Daarom zijn de umc’s het niet eens met het besluit van het demissionair kabinet om de numerus fixus te verlagen met 66 plaatsen. We hebben deze potentiële artsen hard nodig om de toegankelijkheid en kwaliteit van de toekomstige zorg te garanderen.”

Oproep NFU

De NFU roept daarom de ministers van OCW en VWS op om inhoudelijk en procesmatig in gesprek te gaan over de uitkomsten van dit onderzoek en de instroom die nodig is voor de studie geneeskunde. Het kabinetsbesluit om de numerus fixus te verlagen is eind 2023 overhaast genomen, zonder goede inhoudelijke basis. Het is belangrijk dat het tekort aan artsen wordt opgelost. Samen hebben de overheid, de umc’s en tal van andere organisaties de maatschappelijke verantwoordelijkheid voldoende mensen op te leiden én deze artsen op de juiste plek te krijgen. Daarom werkt de NFU samen met tal van partijen aan diverse zaken die in het rapport gesignaleerd worden. De umc’s werken in NFU verband samen om meer extramurale artsen, zoals huisartsen, sociaal geneeskundigen en artsen ouderengeneeskunde op te leiden, omdat daar het tekort het grootst is.